แม่น้ำตาปี

---

    
เป็นแม่น้ำสายใหญ่ที่สุดในภาคใต้ ของประเทศไทย เดิมมีชื่อว่า "แม่น้ำหลวง" เพราะ มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาหลวง จังหวัดนครศรีธรรมราช และไหลลงสู่ทะเลอ่าวไทย ที่อ่าวบ้านดอนของ อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี นักปราชญ์ชาวกรีกนามว่าปโตเลมี ได้กล่าวถึง แม่น้ำอัตตาบาส์ ซึ่งหมายถึง แม่น้ำตาปี เป็นชื่อที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.6) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2458 และได้กระทำคำสั่งประกาศเป็นทางการโดยมี มหาอำมาตย์โทพระยามหาอำมาตยาธิบดีเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยลงนามในประกาศ ณ วันที่ 29 สิงหาคม 2458

วิถีการดำรงชีวิตของผู้คนเริ่มเปลี่ยนแปลง แต่ก็ยังคงมีหลายชุมชน ที่ให้ความสำคัญของการใช้ชีวิตและการเดินทางสัญจรทางน้ำและยังคงรักษาบ้านริมคลองไว้พร้อมทำโฮมสเตย์คลองร้อยสาย และจัดให้มีการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ธรรมชาติของวิถีชุมชน มีการล่องเรือไปตามสายน้ำตลอดคลองร้อยสาย ไหว้พระคู่บ้านคู่เมือง ดูหิ่งห้อยกลางแม่น้ำตาปี เมื่อได้ไปสัมผัสจะรับรู้ได้ว่าวิถีชีวิตริมน้ำแบบโบราณเรียบง่ายยังมีอยู่ จริงกลางในเมืองที่มั่งคลั่งและเจริญยิ่งเยื่องเมืองสุราษฎร์ธานี และนั้นเองคือมนต์เสน่ห์ชวนให้ค้นหา...หลงไหล

บริเวณใกล้ปากแม่น้ำ  นับเป็นหลักยุทธศาสตร์การตั้งเมืองชาญฉลาด "บ้านดอน" จึงกลายเป็นชื่อที่เรียกเขตตลาดมาช้านาน และเป็นเมืองหน้าท่า ของการทำมาค้าขายกับชุมชนต่างๆ ในเขต อ.กาญจนดิษฐ์,อ.ดอนสัก,อ.เกาะสมุย,อ.เกาะพะงัน และอื่นๆ ด้วยเส้นทางคมนาคมทางน้ำ "ริมแม่น้ำตาปี" ซึ่งเป็นบริเวณเขตตลาดบ้านดอน เป็นชุมชนคนจีนที่ค้าขายอยู่เต็มพื้นที่ตลาดสดของเทศบาลก็อยู่ติดแม่น้ำตาปี นี้เอง   หากมองไปฝั่งตรงกันข้ามแม่น้ำจะเป็นบ้านริมน้ำตั้งอยู่ท่ามกลางดงมะพร้าวคน สุราษฎร์ธานี เรียกชุมชนฝั่งตรงข้ามแม่น้ำตาปีนี้ว่า "คนในบาง"

นั่นหมายถึง ประชาชนที่อาศัยอยู่ภายในคลองสาขาเล็กที่เชื่อมกับแม่น้ำตาปีในฤดูน้ำหลาก เขตชุมชนในบางนี้น้ำก็จะท่วม โดยส่วนใหญ่อาชีพส่วนใหญ่จึงเป็นการประมงในแม่น้ำตาปี ทำสวนจาก และทำสวนมะพร้าว ไม่สามารถปลูกผลไม้อื่นได้ปัจจุบันในบางได้พัฒนาไปมาก มีการตัดถนนผ่านไปทุกหมู่บ้าน ชุมชนริมน้ำเปลี่ยนไปเป็นชุมชนริมทางมีสะพานข้ามคลองมากมาย ที่ดินมีราคาแพงขึ้น

ปากน้ำตาปี ตั้งอยู่หมู่ที่ 3 ตำบลบางกุ้ง ห่างจากตัวเมืองสุราษฎร์ธานีประมาณ 7 กม. ตามเส้นทางสุราษฎร์ธานี-ปากน้ำ มีคิวรถโดยสารอยู่เยื้องกับห้างจุฬาสรรพสินค้า ถนนบ้านดอน เป็นแนวรอยต่อระหว่างน้ำจืดและน้ำทะเลในอ่าวไทย มีลักษณะเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่ถูกปกคลุมไปด้วยแนวป่าชายเลนที่สมบูรณ์ เต็มไปด้วยความหลากหลายทางชีววิทยา ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ตามชายฝั่งทะเล เช่น แสม ลำพู โกงกาง สัตว์ป่าหลากชนิด เช่น นกยางเปีย นกกระเต็น เหยี่ยวแดง จิ้งจกหางแบน งูเขียวหัวจิ้งจก ฯลฯ เป็นแหล่งศึกษาและแหล่งท่องเที่ยวทางนิเวศวิทยาที่น่าสนใจแห่งหนึ่ง นอกจากนี้ยังมีบรรยากาศที่ดีเหมาะสำหรับการมาพักผ่อนหย่อนใจ รับประทานอาหารท่ามกลางธรรมชาติที่ร่มรื่นจากผู้ประกอบการที่มาเปิดให้บริการอยู่มากมาย

แนะนำทริปเที่ยว สุราษฏร์ธานีเมืองคนดี ช่วงเช้าเราจะเดินทางไปในตัวเมือง เพื่อสักการะศาลหลักเมืองของจังหวัดสุราษฎร์ธานี จากนั้นเราจะเดินทางไปยัง "คลองร้อยสาย" ซึ่งอยู่ในบางใบไม้สามารถมาขึ้นเรือได้ที่ท่าปลาวาฬ เป็นแหล่งท่องเที่ยวโดยชุมชนเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรการท่องเที่ยวอย่างยังยืน สืบเนื่องมาจากชุมชนในบางที่มีคลองนับร้อยสาย จึงใช้การสัญจรทางน้ำ เรือพาย เรือแจว เรือหางยาว มีผู้คนอาศัยอยู่ 2 ฝั่งคลอง มีต้นจากและสวนมะพร้าว ในปัจจุบันเริ่มมีสวนปาล์ม เป็นเอกลักษณ์ดั้งเดิมลักษณะบ้านเรือนเป็นบ้านใต้ถุนสูง สร้างด้วยไม้ ทรงไทยและทรงปั้นหยา การติดต่อสัมพันธ์ในชุมชนใช้เส้นทางผ่านคลองน้อยคลองใหญ่ ลักษณะชุมชนมีศูนย์กลางเป็นสวน และมีแม่น้ำตาปีไหลผ่านล้อมรอบหล่อเลี้ยงชีวิต ผู้คนและสิ่งมีชีวิตต่างๆ ด้วยกันจึงขนานนามว่า "คลองร้อยสาย" ชุมชนแห่งนี้ยังคงรักษาเอกลักษณ์วิถีไทยและความเป็นชนบทในตัวเมือง ชาวบ้านมีไมตรีจิต นิสัยโอบอ้อมอารีและจริงใจ มีความพร้อมที่จะต้อนรับผู้มาเยือน เป็นพื้นที่ซึ่งมีศักยภาพในการท่องเที่ยวสูง นำชมวิถีชีวิตชาวประมงและชาวสวน การสาธิตลิงขึ้นต้นมะพร้าว เลือกซื้อสินค้าหัตถกรรม ชิมขนมจากที่แสนอร่อย นมัสการหลวงพ่อข้าวสุกพระซึ่งปั้นจากข้าวก้นบาตร อันเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวคลองร้อยสายซึ่งนับถือศาสนาพุทธ บ้านโบราณขุนประชันศึกประชิดอายุกว่า 200 ปี

และถ้าเป็นวันอาทิตย์เราก็สามารถซึมซับภาพบรรยายเก่า แบบตลาดนัด-ตลาดน้ำ บ้านดอน เพื่อหาอะไรรองท้องพร้อมกับศึกษาวัฒนธรรมการค้าขายในสมัยอดีต หลังจากเต็มอิ่มทั้งหัวใจและร่างกายพร้อมกลับได้เวลา ที่แสงอาทิตย์ลับขอบฟ้าต้อนรับบรรยากาศยามค่ำคืนเราก็จัดแจงเตรียมลงเรือลอยล่อง ชมบรรยากาศของแม่น้ำตาปีในยามค่ำคืนพร้อมกับชมความงามของแสงหิ่งห้อยนับล้านตัวที่ส่องแสงระยิบระยับประดุจแสงไฟประดับต้นคริสต์มาสได้ตลอดทั้งปี