ตำนานความอร่อยของอาหารพื้นเมืองที่อยู่คู่กับวัฒนธรรมและผู้คนเมืองสุราษฎร์มายาวนาน อาหารเหล่านี้จะมีชื่อเรียกเฉพาะตัวตามแต่พื้นที่แหล่งที่ผลิต เช่น

- ผัดไทยท่าฉางและผัดไทยไชยา อาจจะเรียกรวมกันว่า "ผัดไทยสุราษฎร์ธานี"

เพราะท่าฉางและไชยาเป็นอำเภอในจังหวัดสุราษฎร์ธานีทั้ง 2 อำเภออยู่ติดกันทางด้านเหนือของตัวเมืองสุราษฎร์ธานี
ทั้งสองอำเภอนี้มีอาหารพื้นบ้าน เป็นก๋วยเตี๋ยวเส้นเล็กผัดใส่กะทิคล้ายๆ กับผัดไทย ชาวบ้านเลยเรียกว่าผัดไทยท่าฉางและผัดไทยไชยาหรือ "ผัดไทยสุราษฎร์ธานี"
เป็นผัดไทยที่มีความแตกต่างกับผัดไทยภาคกลางเพราะจะใส่น้ำกะทิพร้อมทั้งเครื่องแกง ได้แก่ หอมแดง พริกแห้ง ปรุงรสโดย น้ำตาลปึก มะขามเปียก เกลือ จึงมีรสเผ็ดเล็กน้อยและบางที่ใส่ เต้าหู้ หรือกุ้งเป็นเครื่องเคียงด้วยก็ได้ทานพร้อมผักแนม(ถั่วงอก หัวปลี กุยช่าย)

ปลาเม็ง เป็นชื่อเรียกของคนใต้ชื่อจริง คือ "ปลาจีด"
เป็นปลาน้ำจืดที่หายากและใกล้สูญพันธุ์ มีลักษณะคล้ายกับปลาดุกแต่ตัวเล็กกว่า อาศัยอยู่ตามแม่น้ำลำคลองหนองบึง มีเฉพาะภาคใต้พบมากที่อำเภอบ้านนาสาร, พระแสง ,เคียนซา ปัจจุบันปลาเม็งกลายเป็นปลาเศรษฐกิจที่สำคัญ
- ยำปลาเม็ง เกิดขึ้นที่ร้าน"ซินฮั้วล้ง" เป็นร้านอาหารไทยจีนเก่าแก่อายุกว่า 40 ปี ตั้งอยู่ใกล้สถานีรถไฟนาสาร เลขที่ 62 ถ.นาสารนอก ต.นาสาร อ.บ้านนาสาร จ.สุราษฎร์ธานี
คุณชุตินัน ชินธเนตร เจ้าของร้านได้ไปกินยำปลาจานหนึ่งที่มีลักษณะคล้ายปลาเม็งแล้วติดใจ จึงเกิดความคิดนำปลาเม็งซึ่งเป็นปลาพื้นบ้านมาปรุงอาหารจำหน่ายบ้าง โดยนำปลาเม็งมาลอกเอาหนังไปรมควันแกะเอาก้างตรงกลางออกแล้วนำไปตากแดดให้แห้ง จากนั้นนำไปทอดไฟแรงจัดจนกรอบได้เนื้อปลาที่มีกลิ่นหอมเฉพาะจากนั้นนำมาคลุกเคล้ากับน้ำยำ โดยมีพริกขี้หนูสดทุบพอแตกใส่น้ำปลา, น้ำมะนาว, กระเทียมตำละเอียด, หอมใหญ่ซอย, มะม่วงสดซอย เมื่อรับประทานแล้วต้องร้องว่า "ขออีกจาน" จนยำปลาเม็งเป็นเมนูขึ้นชื่อของร้านซินฮั้วล้งและเป็นคำขวัญของอำเภอนาสาร
ปลาเม็งมีราคาสูงมาก ปลาเป็นขายกิโลกรัมละ 800 บาท ถ้านำมารมควันราคากิโลกรัมละ 3,000 บาท

- โล้งโต้ง ชื่อฟังดูประหลาด มันคือก๋วยเตี๋ยวเส้นหมี่น้ำใสที่ใส่กระดูกหมู

หรือขาหมูหั่นเป็นชิ้นๆ ตามด้วยลูกชิ้น, ปลาแผ่น, กุ้งชุบแป้งทอด, ที่ขาดไม่ได้เลยก็คือไข่ต้มที่จะต้องต้มเป็นไข่ยางมะตูมถึงจะอร่อย โล้งโต้งแตกต่างจากก๋วยเตี๋ยวอื่นตรงน้ำซอยปรุงรสซึ่งเป็นสูตรเด็ดแบบดั้งเดิมของจังหวัดสุราษฎร์ธานี

- พระรามลงสรง ชื่อน่าทานทีเดียว จัดเป็นอาหารจานเดียวที่มีลักษณะคล้ายๆ กับราดหน้าผักบุ้ง เครื่องปรุงมี น้ำแกงข้น น้ำพริกเผา 1 ช้อนโต๊ะ ราดลงบนผักบุ้งลวกกับหมูเนื้อแดงหั่นชิ้นเล็กลวกสุก แล้วราดบนข้าวสวยหรือเส้นหมี่ ทานกับน้ำส้มพริกดอง ถ้าชอบเค็มเติมน้ำปลา รสชาติติดหวานเล็กน้อยอร่อยที่แปลกออกไป

- เห็ดแครง หรือเห็ดตีนตุ๊กแกเป็นที่รู้จักมากในภาคใต้พบมากบนท่อน

ไม้ยางพาราที่ตัดทิ้งไว้ มีลวดลายคล้ายเปลือกหอยแครงมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-4 เซนติเมตร รูปร่างคล้ายพัดไม่มีก้านดอก
นิยมนำมาแกงคั่วกับปลาย่างหรือนำมาย่าง ไฟแล้วโขลกผสม พริกขี้หนู ข่า ตะไคร้ ขมิ้น พริกไทย แล้วนำเห็ดแครงผสมลงไปพร้อมด้วยมะพร้าวขูดและไข่ไก่แล้วห่อด้วยใบตองนำไป ปิ้งกับเตาถ่านและนำมาทำแกงส้มรมซึ่งเป็นแกงที่ขาดไม่ได้สำหรับงานบุญสารท เดือนสิบ

- สาหร่ายข้อ หรือสาหร่ายเขากวาง
มีลักษณะเป็นข้อๆ ต่อกัน จึงเรียกกันว่าสาหร่ายข้อ เป็นสาหร่ายที่ขึ้นอยู่ริมโขดหินน้ำตื้นนิยมนำมายำกับกะปิเล็กน้อยใส่หอยแครงลวกสุกยำรวมกันมีกินที่สมุยและพะงันสาหร่ายไม่มีกลิ่นคาว

- หอยนางรมสุราษฎร์ธานี
เป็นที่รู้จักกันอย่างดีดั่งคำขวัญของจังหวัด
และรู้จักกันอย่างแพร่หลายในหมู่นักบริโภคว่าเป็นอาหารทะเลที่รสชาติขึ้นชื่อ หอยนางรมมี 2 ชนิด คือ
ชนิดพันธุ์เล็กเรียกว่าหอยเจาะ และ ชนิดพันธุ์ใหญ่เรียกว่าหอยตะโกรม
พบทั่วไปบริเวณน้ำตื้นชายฝั่งหอยนางรมจะออกวางไข่ตลอดปีแต่จะพบมากในระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน หอยนางรมจะวางไข่ครั้งหนึ่งประมาณ 1-9 ล้านฟอง

- กุ้งแม่น้ำตาปี หรือกุ้งก้ามกรามน้ำจืดชนิดหนึ่ง มีเปลือกสีเขียวอมฟ้าหรือม่วง ก้ามยาวมีม่วงเข้มตลอดทั้งก้ามมีปุ่มตะปุ่มตะป่ำโดยธรรมชาติ จะอยู่ในแม่น้ำตาปีของจังหวัดสุราษฎร์
สามารถอยู่ได้ทั้งในน้ำจืดและน้ำกร่อย วางไข่ในน้ำกร่อยที่เค็มจัด
กุ้งแม่น้ำตาปีมีความยาวประมาณ 13 เซนติเมตร พบใหญ่สุดถึง 1 ฟุต
น้ำหนักราว 1 กิโลกรัม เป็นกุ้งที่ถูกใช้ปรุงเป็นอาหารได้หลากหลายเพราะเนื้อมีมาก เนื้อแน่น มัน อร่อย

- น้ำพริกตะลิงปลิงกุ้งเผา น้ำพริกตะลิงรู้จักกันในภาษาท้องถิ่นของเกาะสมุยว่า"น้ำพริกมุงมัน"

ส่วนผสมหลัก คือลูกตะลิงปลิงซึ่งเป็นผลไม้พื้นบ้าน
มีรสชาติเปรี้ยวแต่หอมกว่ามะนาว สามารถนำมาปรุงอาหารได้หลายเมนูแต่เมนูที่นิยม คือ "น้ำพริกตะลิงปลิงกุ้งเผา"
วิธีทำ นำกุ้งแม่น้ำมาเผาให้สุกแยกมันกุ้งส่วนหัวไว้ ส่วนเนื้อกุ้งหั่นหรือฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ โขลกกะปิและกระเทียมให้เข้ากัน ใส่พริกขี้หนูลงโขลก 5 เม็ด ใส่ตะลิงปลิงและมะเขือเปราะ
ปรุงรส ด้วยน้ำตาลชิมให้ได้รสตามต้องการ ถ้าอ่อนเปรี้ยวบีบมะนาว อ่อนเค็มเติมน้ำปลา
จากนั้น ตั้งกระทะใส่น้ำมันลง 3 ช้อนโต๊ะ ใส่น้ำพริกที่เตรียมไว้ลงผัดสักครู่ ใส่มันกุ้งที่แยกไว้ลงผัดตักใส่จานโรยด้วยเนื้อกุ้งเผาที่ฉีกไว้ รับประทานกับผักต่างๆ หรือใช้เป็นน้ำจิ้มกินคู่กับกุ้งแม่น้ำตัวโตๆ สดเผา

>> อาหารพื้นเมืองของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ท่านสามารถสอบถามได้ตามร้านอาหารขึ้นชื่อ

ไปยังเว็บใหม่ t-Globe?
ลงทะเบียนสมาชิกเพื่อได้รับข้อมูลทุกอย่างในเว็บไซด์